CVSROOT: /web/www
Module name: www
Changes by: Jan Owoc <jsowoc> 11/10/27 18:00:32
Added files:
philosophy/po : right-to-read.pl.po
Log message:
new translation in gettext format, updated and converted by Jan Owoc;
based on existing html by Tomasz WÄgrzanowski and Wojciech Kotwica
CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/right-to-read.pl.po?cvsroot=www&rev=1.1
Patches:
Index: right-to-read.pl.po
===================================================================
RCS file: right-to-read.pl.po
diff -N right-to-read.pl.po
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ right-to-read.pl.po 27 Oct 2011 17:59:41 -0000 1.1
@@ -0,0 +1,749 @@
+# Polish translation of http://www.gnu.org/philosophy/right-to-read.html
+# Copyright (C) 2000, 2003, 2004, 2006, 2011 Free Software Foundation, Inc.
+# This file is distributed under the same license as the gnu.org article.
+# Tomasz WÄgrzanowski <man...@beer.com>, 2000.
+# Wojciech Kotwica <wkotw...@post.pl>, 2003, 2004, 2006.
+# Jan Owoc <jsowoc AT gmail.com>, 2011.
+msgid ""
+msgstr ""
+"Project-Id-Version: right-to-read.html\n"
+"POT-Creation-Date: 2011-09-20 12:30-0300\n"
+"PO-Revision-Date: 2011-10-27 11:55-0600\n"
+"Last-Translator: Jan Owoc <jsowoc AT gmail.com>\n"
+"Language-Team: Polish <www-pl-tr...@gnu.org>\n"
+"MIME-Version: 1.0\n"
+"Content-Type: text/plain; charset=UTF-8\n"
+"Content-Transfer-Encoding: 8bit\n"
+"Language: pl\n"
+"Plural-Forms: nplurals=3; plural=(n==1 ? 0 : n%10>=2 && n%10<=4 && (n%100<10 "
+"|| n%100>=20) ? 1 : 2);\n"
+"X-Generator: Virtaal 0.7.0\n"
+
+#. type: Content of: <title>
+msgid "The Right to Read - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)"
+msgstr ""
+"Prawo do czytania - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)"
+
+#. type: Content of: <h2>
+msgid "The Right to Read"
+msgstr "Prawo do czytania"
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"by <a href=\"http://www.stallman.org/\";><strong>Richard Stallman</strong></a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"http://www.stallman.org/\";><strong>Richard Stallman</strong></a>"
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"<em>This article appeared in the February 1997 issue of "
+"<strong>Communications of the ACM</strong> (Volume 40, Number 2).</em>"
+msgstr ""
+"<em>Ten artykuÅ pojawiÅ siÄ w lutym 1997
w <strong>Communications "
+"of the ACM</strong> (Volume 40, Number 2).</em>"
+
+#. type: Content of: <blockquote><p>
+msgid ""
+"From <cite>The Road To Tycho</cite>, a collection of articles about the "
+"antecedents of the Lunarian Revolution, published in Luna City in 2096."
+msgstr ""
+"Z „<cite>Drogi do Tycho</cite>”, zbioru artykuÅów "
+"na temat źródeÅ KsiÄżycowej Rewolucji, opublikowanego w Luna
City "
+"w roku 2096."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"For Dan Halbert, the road to Tycho began in college—when Lissa Lenz "
+"asked to borrow his computer. Hers had broken down, and unless she could "
+"borrow another, she would fail her midterm project. There was no one she "
+"dared ask, except Dan."
+msgstr ""
+"Dla Dana Halberta droga do Tycho zaczÄÅa siÄ na uczelni, kiedy "
+"Lissa Lenz poprosiÅa go o pożyczenie komputera. Jej wÅasny siÄ zepsuÅ, "
+"a bez pożyczenia innego nie zaliczyÅaby projektu koÅczÄ
cego semestr.
"
+"Nie odważyÅa siÄ o to prosiÄ nikogo, oprócz Dana."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"This put Dan in a dilemma. He had to help her—but if he lent her his "
+"computer, she might read his books. Aside from the fact that you could go "
+"to prison for many years for letting someone else read your books, the very "
+"idea shocked him at first. Like everyone, he had been taught since "
+"elementary school that sharing books was nasty and wrong—something "
+"that only pirates would do."
+msgstr ""
+"To postawiÅo Dana przed dylematem. MusiaÅ jej pomóc, ale gdyby
pożyczyŠ"
+"jej komputer, Lissa mogÅaby przeczytaÄ jego ksiÄ
żki. PomijajÄ
c to,
że "
+"za udostÄpnienie komuÅ swoich ksiÄ
żek można byÅo trafiÄ
do wiÄzienia "
+"na wiele lat, zaszokowaÅ go sam pomysÅ. Od szkoÅy podstawowej "
+"uczono go, jak wszystkich, że dzielenie siÄ ksiÄ
żkami jest czymŠ"
+"paskudnym i zÅym, czymÅ, co robiÄ
tylko piraci."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"And there wasn't much chance that the SPA—the Software Protection "
+"Authority—would fail to catch him. In his software class, Dan had "
+"learned that each book had a copyright monitor that reported when and where "
+"it was read, and by whom, to Central Licensing. (They used this information "
+"to catch reading pirates, but also to sell personal interest profiles to "
+"retailers.) The next time his computer was networked, Central Licensing "
+"would find out. He, as computer owner, would receive the harshest "
+"punishment—for not taking pains to prevent the crime."
+msgstr ""
+"I raczej nie byÅo szans na to, że SPA – Software "
+"Protection Authority, czyli UrzÄ
d Ochrony Oprogramowania – "
+"go nie zÅapie. Z kursu programowania Dan wiedziaÅ, że każda "
+"ksiÄ
żka jest wyposażona w kod monitorujÄ
cy prawa autorskie,
zgÅaszajÄ
cy "
+"Centrum Licencyjnemu kiedy, gdzie i przez kogo byÅa czytana. (Centrum "
+"wykorzystywaÅo te informacje do Åapania piratów, ale także
do "
+"sprzedaży profili zainteresowaÅ dystrybutorom ksiÄ
żek). Gdy tylko
nastÄpnym "
+"razem jego komputer zostanie wÅÄ
czony do sieci, Centrum Licencyjne o "
+"wszystkim siÄ dowie. On zaÅ, jako wÅaÅciciel komputera, zostanie
najsurowiej "
+"ukarany – za to, że nie usiÅowaÅ zapobiec
przestÄpstwu."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Of course, Lissa did not necessarily intend to read his books. She might "
+"want the computer only to write her midterm. But Dan knew she came from a "
+"middle-class family and could hardly afford the tuition, let alone her "
+"reading fees. Reading his books might be the only way she could graduate. "
+"He understood this situation; he himself had had to borrow to pay for all "
+"the research papers he read. (Ten percent of those fees went to the "
+"researchers who wrote the papers; since Dan aimed for an academic career, he "
+"could hope that his own research papers, if frequently referenced, would "
+"bring in enough to repay this loan.)"
+msgstr ""
+"OczywiÅcie, Lissa niekoniecznie zamierzaÅa przeczytaÄ jego ksiÄ
żki. ByÄ
może "
+"chciaÅa pożyczyÄ komputer tylko po to, żeby napisaÄ zaliczenie. "
+"Jednak Dan wiedziaÅ, że pochodziÅa z niezamożnej rodziny "
+"i ledwie mogÅa sobie pozwoliÄ na opÅacenie czesnego, nie "
+"wspominajÄ
c o opÅatach za czytanie. Przeczytanie jego ksiÄ
żek mogÅo
byÄ "
+"dla niej jedynym sposobem na ukoÅczenie studiów. RozumiaÅ jej
sytuacjÄ. "
+"Sam musiaÅ siÄ zapożyczyÄ, żeby zapÅaciÄ za wszystkie prace
naukowe, "
+"z których korzystaÅ. (DziesiÄÄ procent tych opÅat trafiaÅo
do "
+"badaczy, którzy je napisali; ponieważ Dan planowaÅ karierÄ
akademickÄ
, "
+"miaÅ nadziejÄ, że jego wÅasne prace, jeÅli bÄdÄ
wystarczajÄ
co
czÄsto "
+"cytowane, przyniosÄ
mu tyle, że wystarczy na spÅatÄ tego
kredytu)."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Later on, Dan would learn there was a time when anyone could go to the "
+"library and read journal articles, and even books, without having to pay. "
+"There were independent scholars who read thousands of pages without "
+"government library grants. But in the 1990s, both commercial and nonprofit "
+"journal publishers had begun charging fees for access. By 2047, libraries "
+"offering free public access to scholarly literature were a dim memory."
+msgstr ""
+"Później Dan dowiedziaÅ siÄ, że byÅy czasy, kiedy każdy mógÅ
pójÅÄ "
+"do biblioteki i czytaÄ artykuÅy prasowe, a nawet ksiÄ
żki "
+"i nie musiaÅ za to pÅaciÄ. Byli niezależni uczeni, którzy
czytali "
+"tysiÄ
ce stron bez rzÄ
dowych stypendiów bibliotecznych. Ale w "
+"latach dziewiÄÄdziesiÄ
tych XX wieku wydawcy czasopism, zarówno
komercyjni, "
+"jak i niedochodowi, zaczÄli pobieraÄ opÅaty za dostÄp.
W roku "
+"2047 biblioteki oferujÄ
ce publiczny darmowy dostÄp do literatury "
+"naukowej byÅy już tylko mglistym wspomnieniem."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"There were ways, of course, to get around the SPA and Central Licensing. "
+"They were themselves illegal. Dan had had a classmate in software, Frank "
+"Martucci, who had obtained an illicit debugging tool, and used it to skip "
+"over the copyright monitor code when reading books. But he had told too "
+"many friends about it, and one of them turned him in to the SPA for a reward "
+"(students deep in debt were easily tempted into betrayal). In 2047, Frank "
+"was in prison, not for pirate reading, but for possessing a debugger."
+msgstr ""
+"IstniaÅy, naturalnie, sposoby na obejÅcie SPA i Centrum "
+"Licencyjnego. ByÅy one nielegalne. Dan miaÅ kolegÄ z kursu "
+"programowania, Franka Martucciego, który zdobyÅ narzÄdzie do "
+"debuggowania i podczas czytania ksiÄ
żek używaŠgo do omijania
kodu "
+"ÅledzÄ
cego prawa autorskie. Lecz powiedziaÅ o tym zbyt wielu znajomym
"
+"i jeden z nich, skuszony nagrodÄ
, doniósŠna niego do "
+"SPA (mocno zadÅużonych studentów Åatwo byÅo nakÅoniÄ do zdrady). "
+"W 2047 Frank trafiÅ do wiÄzienia, nie za pirackie czytanie, "
+"ale za posiadanie debuggera."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Dan would later learn that there was a time when anyone could have debugging "
+"tools. There were even free debugging tools available on CD or downloadable "
+"over the net. But ordinary users started using them to bypass copyright "
+"monitors, and eventually a judge ruled that this had become their principal "
+"use in actual practice. This meant they were illegal; the debuggers' "
+"developers were sent to prison."
+msgstr ""
+"Później Dan dowiedziaÅ siÄ, że byÅy czasy, kiedy każdy mógÅ
mieÄ "
+"debugger. IstniaÅy nawet darmowe narzÄdzia do debuggowania dostÄpne "
+"na CD albo w Sieci. Jednak zwykli użytkownicy zaczÄli je "
+"wykorzystywaÄ do obchodzenia monitorów praw autorskich, aż
w koÅcu "
+"sÄ
d orzekÅ, że praktycznie staÅo siÄ to ich podstawowym
zastosowaniem. "
+"Co znaczyÅo, że byÅy nielegalne; twórcom debuggerów groziÅo
wiÄzienie."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Programmers still needed debugging tools, of course, but debugger vendors in "
+"2047 distributed numbered copies only, and only to officially licensed and "
+"bonded programmers. The debugger Dan used in software class was kept behind "
+"a special firewall so that it could be used only for class exercises."
+msgstr ""
+"ProgramiÅci nadal, rzecz jasna, potrzebowali debuggerów, ale w 2047 "
+"producenci takich programów sprzedawali tylko numerowane kopie i tylko "
+"oficjalnie licencjonowanym i podporzÄ
dkowanym programistom. Debugger, "
+"którego Dan używaÅ na zajÄciach z programowania, trzymany byÅ "
+"za specjalnym firewallem i można byÅo z niego korzystaÄ
tylko "
+"podczas ÄwiczeÅ."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"It was also possible to bypass the copyright monitors by installing a "
+"modified system kernel. Dan would eventually find out about the free "
+"kernels, even entire free operating systems, that had existed around the "
+"turn of the century. But not only were they illegal, like debuggers—"
+"you could not install one if you had one, without knowing your computer's "
+"root password. And neither the <abbr title=\"Federal Bureau of Investigation"
+"\">FBI</abbr> nor Microsoft Support would tell you that."
+msgstr ""
+"Kod nadzorujÄ
cy prawa autorskie można też byÅo obejÅÄ instalujÄ
c "
+"zmodyfikowane jÄ
dro systemowe. Dan potem dowiedziaÅ siÄ w koÅcu o "
+"wolnych jÄ
drach, a nawet caÅych wolnych systemach operacyjnych, które
"
+"istniaÅy na przeÅomie stuleci. Lecz nie tylko byÅy nielegalne,
jak "
+"debuggery – nawet gdybyÅcie mieli jeden z nich, nie "
+"moglibyÅcie go zainstalowaÄ bez znajomoÅci hasÅa administratora
Waszego "
+"komputera. A ani <abbr title=\"Federal Bureau of Investigation\">FBI</"
+"abbr>, ani Pomoc Techniczna Microsoftu by go wam nie podaÅy."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Dan concluded that he couldn't simply lend Lissa his computer. But he "
+"couldn't refuse to help her, because he loved her. Every chance to speak "
+"with her filled him with delight. And that she chose him to ask for help, "
+"that could mean she loved him too."
+msgstr ""
+"Dan doszedÅ do wniosku, że nie może po prostu pożyczyÄ
Lissie "
+"komputera. Ale nie może jej odmówiÄ, bo jÄ
kocha. Każda okazja
"
+"do rozmowy z LissÄ
przepeÅniaÅa go radoÅciÄ
. A fakt,
że "
+"to jego wybraÅa, by poprosiÄ o pomoc, mógÅ znaczyÄ, że ona
również go "
+"kocha."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Dan resolved the dilemma by doing something even more unthinkable—he "
+"lent her the computer, and told her his password. This way, if Lissa read "
+"his books, Central Licensing would think he was reading them. It was still "
+"a crime, but the SPA would not automatically find out about it. They would "
+"only find out if Lissa reported him."
+msgstr ""
+"Dan rozwiÄ
zaÅ dylemat, robiÄ
c coÅ, co byÅo jeszcze bardziej nie do "
+"pomyÅlenia – pożyczyÅ jej swój komputer i podaÅ jej
swoje "
+"hasÅo. W ten sposób, gdyby Lissa czytaÅa jego ksiÄ
żki, Centrum "
+"Licencyjne uznaÅoby, że to on je czyta. W dalszym ciÄ
gu byÅo to
"
+"przestÄpstwo, ale dla SPA niewykrywalne automatycznie. Mogliby siÄ o "
+"tym dowiedzieÄ tylko, gdyby Lissa na niego doniosÅa."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Of course, if the school ever found out that he had given Lissa his own "
+"password, it would be curtains for both of them as students, regardless of "
+"what she had used it for. School policy was that any interference with "
+"their means of monitoring students' computer use was grounds for "
+"disciplinary action. It didn't matter whether you did anything "
+"harmful—the offense was making it hard for the administrators to check "
+"on you. They assumed this meant you were doing something else forbidden, "
+"and they did not need to know what it was."
+msgstr ""
+"OczywiÅcie, jeÅliby siÄ na uczelni kiedyÅ dowiedziano, że daÅ
"
+"Lissie swoje wÅasne hasÅo, oznaczaÅoby to koniec ich obojga jako
studentów, "
+"obojÄtne, do czego by je wykorzystaÅa. Zgodnie z reguÅami "
+"stosowanymi na uczelni jakakolwiek próba przeszkadzania w "
+"monitorowaniu studenckich komputerów stanowiÅa podstawÄ do podjÄcia "
+"dziaÅaÅ dyscyplinarnych. Nie byÅo ważne, czy zrobiliÅcie coÅ "
+"szkodliwego – sprzeciwianie siÄ utrudniaÅo administratorom "
+"sprawowanie kontroli nad Wami. ZakÅadali oni, że takie zachowanie
"
+"oznacza, iż robicie jakieÅ inne zakazane rzeczy, oni zaÅ nie muszÄ
"
+"wiedzieÄ, jakie to rzeczy."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Students were not usually expelled for this—not directly. Instead "
+"they were banned from the school computer systems, and would inevitably fail "
+"all their classes."
+msgstr ""
+"Na ogóŠstudenci nie byli za to relegowani – nie "
+"bezpoÅrednio. Zamiast tego blokowano im dostÄp do szkolnych systemów "
+"komputerowych, tak że byÅo pewne, że oblejÄ
semestr."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Later, Dan would learn that this kind of university policy started only in "
+"the 1980s, when university students in large numbers began using computers. "
+"Previously, universities maintained a different approach to student "
+"discipline; they punished activities that were harmful, not those that "
+"merely raised suspicion."
+msgstr ""
+"Później Dan dowiedziaÅ siÄ, że tego rodzaju regulaminy uczelnie
zaczÄÅy "
+"wprowadzaÄ w latach osiemdziesiÄ
tych XX wieku, kiedy studenci masowo "
+"zaczÄli korzystaÄ z komputerów. WczeÅniej uczelnie inaczej
pochodziÅy "
+"do problemu dyscypliny studentów – karano dziaÅania, które
"
+"byÅy szkodliwe, nie te, które tylko wzbudzaÅy podejrzenia."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Lissa did not report Dan to the SPA. His decision to help her led to their "
+"marriage, and also led them to question what they had been taught about "
+"piracy as children. The couple began reading about the history of "
+"copyright, about the Soviet Union and its restrictions on copying, and even "
+"the original United States Constitution. They moved to Luna, where they "
+"found others who had likewise gravitated away from the long arm of the SPA. "
+"When the Tycho Uprising began in 2062, the universal right to read soon "
+"became one of its central aims."
+msgstr ""
+"Lissa nie doniosÅa na Dana do SPA. Jego decyzja, że jej "
+"pomoże, doprowadziÅa do ich maÅżeÅstwa. DoprowadziÅa ich też
do "
+"zakwestionowania tego, czego od dzieciÅstwa uczono ich o piractwie. "
+"Razem zaczÄli czytaÄ o historii praw autorskich, o ZwiÄ
zku Radzieckim
i "
+"obowiÄ
zujÄ
cych w nim ograniczeniach kopiowania, a nawet
oryginalnÄ
"
+"konstytucjÄ Stanów Zjednoczonych. PrzenieÅli siÄ na KsiÄżyc, gdzie
"
+"spotkali innych, którzy, jak oni, uciekli przed dÅugim ramieniem SPA. Kiedy
"
+"w 2062 zaczÄÅo siÄ Powstanie Tycho, powszechne prawo do czytania
"
+"wkrótce staÅo siÄ jednym z jego gÅównych celów."
+
+#. type: Content of: <h3>
+msgid "Author's Note"
+msgstr "Uwagi autora"
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"[This note has been updated several times since the first publication of the "
+"story.]"
+msgstr ""
+"[Te uwagi byÅy kilka razy aktualizowane od pierwszego ukazania siÄ "
+"opowiadania.]"
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The right to read is a battle being fought today. Although it may take 50 "
+"years for our present way of life to fade into obscurity, most of the "
+"specific laws and practices described above have already been proposed; many "
+"have been enacted into law in the US and elsewhere. In the US, the 1998 "
+"Digital Millenium Copyright Act (DMCA) established the legal basis to "
+"restrict the reading and lending of computerized books (and other works as "
+"well). The European Union imposed similar restrictions in a 2001 copyright "
+"directive. In France, under the DADVSI law adopted in 2006, mere possession "
+"of a copy of DeCSS, the free program to decrypt video on a DVD, is a crime."
+msgstr ""
+"Prawo do czytania to bitwa, która toczy siÄ dziÅ. ChoÄ może "
+"upÅynÄ
Ä i 50 lat zanim nasz dzisiejszy sposób życia popadnie
w "
+"zapomnienie, wiÄkszoÅÄ opisanych powyżej przepisów prawa
i rozwiÄ
zaÅ "
+"praktycznych zostaÅa już zaproponowana. Wiele z nich wprowadzono "
+"do systemów prawnych USA i innych krajów. W Stanach "
+"Zjednoczonych Ustawa o prawach autorskich w cyfrowym tysiÄ
cleciu "
+"(Digital Millenium Copyright Act, DMCA) z 1998 ustanowiÅa prawne "
+"podstawy do nakÅadania ograniczeÅ na czytanie
i wypożyczanie "
+"skomputeryzowanych ksiÄ
żek (a także innych danych). Unia Europejska "
+"narzuciÅa podobne ograniczenia dyrektywÄ
o prawach autorskich z 2001 "
+"roku. We Francji zaadoptowano prawo DADVSI w 2006 roku, wedÅug którego
"
+"samo posiadanie kopii DeCSS, wolnego programu do rozszyfrowywania "
+"filmów na DVD, jest przestÄpstwem."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"In 2001, Disney-funded Senator Hollings proposed a bill called the SSSCA "
+"that would require every new computer to have mandatory copy-restriction "
+"facilities that the user cannot bypass. Following the Clipper chip and "
+"similar US government key-escrow proposals, this shows a long-term trend: "
+"computer systems are increasingly set up to give absentees with clout "
+"control over the people actually using the computer system. The SSSCA was "
+"later renamed to the unpronounceable CBDTPA, which was glossed as the “"
+"Consume But Don't Try Programming Act”."
+msgstr ""
+"W 2001 roku, senator Hollings, opÅacany przez Disneya, zaproponowaÅ "
+"ustawÄ zwanÄ
SSSCA, która miaÅa wymagaÄ, żeby każdy nowy komputer byÅ
"
+"obowiÄ
zkowo wyposażony w urzÄ
dzenia ograniczajÄ
ce kopiowanie, "
+"niemożliwe do ominiÄcia przez użytkownika. Po pomyÅle chipu "
+"Clipper i innych propozycjach kontrolowanej kryptografii [z "
+"deponowaniem kluczy] przedstawianych przez rzÄ
d USA, wskazuje to na "
+"dÅugofalowÄ
tendencjÄ – systemy komputerowe w coraz
wiÄkszym "
+"stopniu sÄ
konstruowane w taki sposób, żeby daÄ nieobecnym
olbrzymiÄ
"
+"kontrolÄ nad ludźmi, którzy faktycznie ich używajÄ
. Od tamtej
pory "
+"zmieniono nazwÄ SSSCA na CBDTPA (możecie to rozumieÄ jako „"
+"Consume But Don't Try Programming Act” – ustawa „"
+"konsumuj, ale nie próbuj programowaĔ)."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The Republicans took control of the US senate shortly thereafter. They are "
+"less tied to Hollywood than the Democrats, so they did not press these "
+"proposals. Now that the Democrats are back in control, the danger is once "
+"again higher."
+msgstr ""
+"Wkrótce potem Republikanie przejÄli kontrolÄ nad senatem USA. Oni sÄ
"
+"mniej zwiÄ
zani z Hollywood niż Demokraci, wiÄc nie nalegali "
+"na zmiany. Teraz, gdy Demokraci znów sÄ
przy wÅadzy, zagrożenie jest
"
+"wyższe."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"In 2001 the US began attempting to use the proposed Free Trade Area of the "
+"Americas (FTAA) treaty to impose the same rules on all the countries in the "
+"Western Hemisphere. The FTAA is one of the so-called free trade treaties, "
+"which are actually designed to give business increased power over democratic "
+"governments; imposing laws like the DMCA is typical of this spirit. The "
+"FTAA was effectively killed by Lula, President of Brazil, who rejected the "
+"DMCA requirement and others."
+msgstr ""
+"W 2001 roku USA podjÄÅy próby wykorzystania proponowanego traktatu o "
+"Strefie Wolnego Handlu Ameryk (Free Trade Area of the Americas, FTAA) "
+"do narzucenia tych samych zasad wszystkim krajom zachodniej póÅkuli. "
+"FTAA jest jednym z tak zwanych ukÅadów o „wolnym handlu”, "
+"faktycznie majÄ
cych na celu przekazanie w rÄce Åwiata biznesu "
+"zwiÄkszonej wÅadzy nad demokratycznymi rzÄ
dami. Narzucanie przepisów
"
+"w rodzaju DMCA jest typowe dla tego ducha. Lula, Prezydent Brazylii, "
+"efektywnie uÅmierciÅ FTAA przez odrzucenie wymogu DMCA i innych."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Since then, the US has imposed similar requirements on countries such as "
+"Australia and Mexico through bilateral “free trade” agreements, "
+"and on countries such as Costa Rica through another treaty, CAFTA. "
+"Ecuador's President Correa refused to sign a “free trade” "
+"agreement with the US, but I've heard Ecuador had adopted something like the "
+"DMCA in 2003."
+msgstr ""
+"Od tamtego czasu, Stany Zjednoczone narzucili podobne wymagania na "
+"kraje takie jak Australia i Meksyk przez obustronne umowy o „"
+"wolnym handlu” oraz na kraje jak Costa Rica przez innÄ
umowÄ, "
+"CAFTA. Prezydent Ekwadoru, Correa, odmówiÅ podpisania umowy o „wolnym
"
+"handlu” z USA, ale sÅyszaÅem, że Ekwador zaadoptowaÅ
"
+"coÅ w rodzaju DMCA w 2003 roku."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"One of the ideas in the story was not proposed in reality until 2002. This "
+"is the idea that the <abbr>FBI</abbr> and Microsoft will keep the root "
+"passwords for your personal computers, and not let you have them."
+msgstr ""
+"PomysÅ, żeby <abbr>FBI</abbr> i Microsoft dysponowaÅy hasÅami "
+"administracyjnymi do komputerów osobistych i nie pozwalaÅy Wam go
"
+"mieÄ, nie byÅ wysuwany aż do roku 2002."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The proponents of this scheme have given it names such as “trusted "
+"computing” and “Palladium”. We call it <a href=\"/"
+"philosophy/can-you-trust.html\">“treacherous computing”</a> "
+"because the effect is to make your computer obey companies even to the "
+"extent of disobeying and defying you. This was implemented in 2007 as part "
+"of <a href=\"http://badvista.org/\";>Windows Vista</a>; we expect Apple to do "
+"something similar. In this scheme, it is the manufacturer that keeps the "
+"secret code, but the <abbr>FBI</abbr> would have little trouble getting it."
+msgstr ""
+"Nazywa siÄ to „trusted computing” (godnÄ
zaufania technikÄ
"
+"komputerowÄ
) lub „Palladium”. My to nazywamy e call it <a "
+"href=\"/philosophy/can-you-trust.html\">“treacherous computing”</"
+"a> (zdradliwa technika komputerowa) gdyż efektem jest to, że komputer "
+"jest podporzÄ
dkowany firmom do tego stopnia, że Wam siÄ "
+"przeciwstawia. To zostaÅo wprowadzone w 2007 roku jako czÄÅÄ <a
href="
+"\"http://badvista.org/\";>Windows Vista</a>. Spodziewamy siÄ, że Apple "
+"zrobi coÅ podobnego. W tym systemie, producent komputera trzyma klucze,
"
+"od którego <abbr>FBI</abbr> je uzyska bez problemu."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"What Microsoft keeps is not exactly a password in the traditional sense; no "
+"person ever types it on a terminal. Rather, it is a signature and "
+"encryption key that corresponds to a second key stored in your computer. "
+"This enables Microsoft, and potentially any web sites that cooperate with "
+"Microsoft, the ultimate control over what the user can do on his own "
+"computer."
+msgstr ""
+"To, co Microsoft trzyma to nie jest hasÅo w normalnym znaczeniu tego "
+"sÅowa – nikt tego nie wpisuje na klawiaturze. To jest raczej
"
+"klucz cyfrowy do podpisywania i szyfrowania, który odpowiada "
+"drugiemu kluczowi przechowywanemu na komputerze. To daje Microsoftowi "
+"i innym firmom wspóÅpracujÄ
cym z Microsoftem nieograniczonÄ
"
+"kontrolÄ nad tym co użytkownik może robiÄ ze swoim komputerem."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Vista also gives Microsoft additional powers; for instance, Microsoft can "
+"forcibly install upgrades, and it can order all machines running Vista to "
+"refuse to run a certain device driver. The main purpose of Vista's many "
+"restrictions is to impose DRM (Digital Restrictions Management) that users "
+"can't overcome. The threat of DRM is why we have established the <a href="
+"\"http://DefectiveByDesign.org\";> Defective by Design</a> campaign."
+msgstr ""
+"Vista daje Microsoftowi dodatkowÄ
wÅadzÄ. PrzykÅadowo, Microsoft może "
+"wymusiÄ instalowanie aktualizacji i może nakazaÄ wszystkim komputerom
"
+"z Vista aby odmówili Åadowania danego sterownika. GÅównym celem
"
+"ograniczeÅ Visty jest aby narzuciÄ DRM (Digital Restrictions "
+"Management – cyfrowe zarzÄ
dzanie ograniczeniami), których "
+"użytkownicy nie sÄ
w stanie obejÅÄ. NiebezpieczeÅstwo DRM jest
powodem, "
+"dla którego stworzyliÅmy kampaniÄ <a
href=\"http://DefectiveByDesign.org\";> "
+"Defective by Design</a>."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"When this story was first written, the SPA was threatening small Internet "
+"service providers, demanding they permit the SPA to monitor all users. Most "
+"ISPs surrendered when threatened, because they cannot afford to fight back "
+"in court. One ISP, Community ConneXion in Oakland, California, refused the "
+"demand and was actually sued. The SPA later dropped the suit, but obtained "
+"the DMCA, which gave them the power they sought."
+msgstr ""
+"Kiedy pisaÅem to opowiadanie SPA groziÅa maÅym usÅugodawcom internetowym,
"
+"żÄ
dajÄ
c pozwolenia na monitorowanie przez SPA wszystkich
użytkowników. "
+"WiÄkszoÅÄ poddaje siÄ zastraszaniu, gdyż nie staÄ ich na walkÄ
w "
+"sÄ
dzie. Jeden usÅugodawca, Community ConneXion z Oakland w "
+"Kalifornii, odmówiŠżÄ
daniu i faktycznie zostaŠpozwany. Później
SPA "
+"zaniechaÅa sprawy, ale uzyskaÅa DMCA, która daÅa im wÅadzÄ,
po "
+"jakÄ
siÄgali."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The SPA, which actually stands for Software Publishers Association, has been "
+"replaced in its police-like role by the Business Software Alliance. The BSA "
+"is not, today, an official police force; unofficially, it acts like one. "
+"Using methods reminiscent of the erstwhile Soviet Union, it invites people "
+"to inform on their coworkers and friends. A BSA terror campaign in "
+"Argentina in 2001 made slightly veiled threats that people sharing software "
+"would be raped."
+msgstr ""
+"SPA, które naprawdÄ oznacza Software Publisher's Association (ZwiÄ
zek "
+"Wydawców Oprogramowania), zostaÅo w swej quasi-policyjnej roli "
+"zastÄ
pione przez BSA, Business Software Alliance. Nie jest dziÅ oficjalnÄ
"
+"siÅÄ
policyjnÄ
. Nieoficjalnie – dziaÅa tak, jakby niÄ
byÅo. "
+"Stosuje metody przypominajÄ
ce stosowane uprzednio w ZwiÄ
zku
Radzieckim, "
+"zachÄca ludzi do donoszenia na wspóÅpracowników
i kolegów. "
+"W kampanii zastraszania prowadzonej w roku 2001 w Argentynie "
+"BSA przekazywaÅa zawoalowane groźby, że osoby dzielÄ
ce siÄ "
+"oprogramowaniem bÄdÄ
gwaÅcone w wiÄzieniach."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The university security policies described above are not imaginary. For "
+"example, a computer at one Chicago-area university displayed this message "
+"upon login:"
+msgstr ""
+"Opisane uniwersyteckie regulaminy bezpieczeÅstwa nie sÄ
zmyÅlone. Na "
+"przykÅad, komputer jednego z uniwersytetów z okolic Chicago "
+"podczas logowania siÄ użytkownika wyÅwietlaÅ taki komunikat:"
+
+#. type: Content of: <blockquote><p>
+msgid ""
+"This system is for the use of authorized users only. Individuals using this "
+"computer system without authority or in the excess of their authority are "
+"subject to having all their activities on this system monitored and recorded "
+"by system personnel. In the course of monitoring individuals improperly "
+"using this system or in the course of system maintenance, the activities of "
+"authorized user may also be monitored. Anyone using this system expressly "
+"consents to such monitoring and is advised that if such monitoring reveals "
+"possible evidence of illegal activity or violation of University regulations "
+"system personnel may provide the evidence of such monitoring to University "
+"authorities and/or law enforcement officials."
+msgstr ""
+"Ten system jest przeznaczony tylko dla uprawnionych użytkowników. "
+"DziaÅalnoÅÄ osób korzystajÄ
cych z systemu bez zezwolenia
lub "
+"przekraczajÄ
cych zakres przyznanych uprawnieÅ bÄdzie monitorowana i "
+"rejestrowana przez personel. Podczas monitorowania osób niewÅaÅciwie "
+"korzystajÄ
cych z systemu oraz w czasie konserwacji systemu, mogÄ
"
+"byÄ także monitorowane dziaÅania użytkowników uprawnionych. Każdy, kto "
+"korzysta z tego systemu wyraża tym samym zgodÄ na takie "
+"monitorowanie i przyjmuje do wiadomoÅci, że jeżeli ujawni
ono "
+"potencjalne dowody dziaÅaÅ niezgodnych z prawem lub Åamania "
+"regulaminu Uniwersytetu, personel może przekazaÄ taki dowód wÅadzom "
+"Uniwersytetu i/lub funkcjonariuszom porzÄ
dku prawnego."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"This is an interesting approach to the Fourth Amendment: pressure most "
+"everyone to agree, in advance, to waive their rights under it."
+msgstr ""
+"To ciekawe podejÅcie do Czwartej Poprawki: wywieranie presji na "
+"wszystkich, aby z góry zgodzili siÄ oddaÄ zapisane w niej swoje "
+"prawa."
+
+#. type: Content of: <h3>
+msgid "References"
+msgstr "Bibliografia"
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"The administration's “White Paper”: Information Infrastructure "
+"Task Force, Intellectual Property [<a href=\"/philosophy/not-ipr.html\">sic</"
+"a>] and the National Information Infrastructure: The Report of the Working "
+"Group on Intellectual Property [sic] Rights (1995)."
+msgstr ""
+"Dokument rzÄ
dowy USA, tzw. „BiaÅa KsiÄga”: Information "
+"Infrastructure Task Force, Intellectual Property [<a href=\"/philosophy/not-"
+"ipr.html\">sic</a>] and the National Information Infrastructure: The Report "
+"of the Working Group on Intellectual Property [sic] Rights, 1995 (ZespóŠ"
+"Zadaniowy ds. Infrastruktury Informacyjnej, WÅasnoÅÄ Intelektualna a "
+"Krajowa Infrastruktura Informacyjna. Raport Grupy Roboczej do spraw "
+"Praw WÅasnoÅci Intelektualnej)."
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"http://www.wired.com/wired/archive/4.01/white.paper_pr.html\";>An "
+"explanation of the White Paper: The Copyright Grab</a>, Pamela Samuelson, "
+"Wired, Jan. 1996"
+msgstr ""
+"<a href=\"http://www.wired.com/wired/archive/4.01/white.paper_pr.html\";>An "
+"explanation of the White Paper: The Copyright Grab</a> (BiaÅa KsiÄga "
+"objaÅniona. Grabież praw autorskich), Pamela Samuelson, Wired, styczeÅ
1996."
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"http://www.law.duke.edu/boylesite/sold_out.htm\";>Sold Out</a>, "
+"James Boyle, New York Times, 31 March 1996"
+msgstr ""
+"<a href=\"http://www.law.duke.edu/boylesite/sold_out.htm\";>Sold Out</a> "
+"(Wyprzedane), James Boyle, New York Times, 31 marca 1996."
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"http://www.interesting-people.org/archives/interesting-";
+"people/199611/msg00012.html\">Public Data or Private Data</a>, Washington "
+"Post, 4 Nov 1996."
+msgstr ""
+"<a href=\"http://www.interesting-people.org/archives/interesting-";
+"people/199611/msg00012.html\">Public Data or Private Data</a> (Dane "
+"publiczne czy dane prywatne), Washington Post, 4 listopada 1996."
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"http://www.public-domain.org/\";>Union for the Public Domain</"
+"a>—an organization which aims to resist and reverse the overextension "
+"of copyright and patent powers."
+msgstr ""
+"<a href=\"http://www.public-domain.org/\";>Union for the Public Domain</"
+"a> – organizacja, która za swój cel stawia opór wobec "
+"przerostu potÄgi praw autorskich i patentów i powrót do "
+"poprzedniego stanu."
+
+#. type: Content of: <h4>
+msgid ""
+"This essay is published in <a href=\"http://shop.fsf.org/product/free-";
+"software-free-society/\"><cite>Free Software, Free Society: The Selected "
+"Essays of Richard M. Stallman</cite></a>."
+msgstr ""
+"Ten tekst zostaÅ zamieszczony w ksiÄ
żce <a
href=\"http://shop.fsf.org/";
+"product/free-software-free-society/\"><cite>Free Software, Free Society</"
+"cite></a> (<cite>Wolne oprogramowanie, wolne spoÅeczeÅstwo. Wybrane eseje "
+"Richarda M. Stallmana</cite>)."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid "<strong>Other Texts to Read</strong>"
+msgstr "<strong>Inne teksty</strong>"
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/philosophy.html\">Philosophy of the GNU Project</a>"
+msgstr "<a href=\"/philosophy/philosophy.html\">Filozofia Projektu GNU</a>"
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"http://www.computerworld.com/managementtopics/management/opinion/";
+"story/0,10801,49358,00.html\" id=\"COPYPROCTECTION\">Copy Protection: Just "
+"Say No</a>, Published in Computer World."
+msgstr ""
+"<a href=\"http://www.computerworld.com/managementtopics/management/opinion/";
+"story/0,10801,49358,00.html\" id=\"COPYPROCTECTION\">Copy Protection: Just "
+"Say No</a> (Zabezpieczenia przeciw kopiowaniu – powiedzcie nie), "
+"opublikowane w piÅmie Computer World."
+
+#. type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The <a href=\"#AuthorsNote\">author's note</a> talks about the battle for "
+"the right to read and electronic surveillance. The battle is beginning now; "
+"here are links to two articles about technologies now being developed to "
+"deny you the right to read."
+msgstr ""
+"<a href=\"#AuthorsNote\">Uwagi autora</a> mówiÄ
o bitwie o prawo do "
+"czytania i elektronicznej inwigilacji. Bitwa wÅaÅnie siÄ "
+"rozpoczyna – oto dwa odnoÅniki do artykuÅów na temat "
+"obecnie rozwijanych technologii, tworzonych po to, by odmówiÄ Wam
prawa "
+"do czytania."
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"http://news.zdnet.com/2100-9595_22-103151.html\";>Electronic "
+"Publishing:</a> An article about distribution of books in electronic form, "
+"and copyright issues affecting the right to read a copy."
+msgstr ""
+"<a href=\"http://news.zdnet.com/2100-9595_22-103151.html\";>Publikowanie "
+"elektroniczne</a> artykuÅ o dystrybucji ksiÄ
żek w postaci "
+"elektronicznej oraz o zagadnieniach prawa autorskiego wpÅywajÄ
cych "
+"na prawo do czytania kopii."
+
+#. type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"http://channels.microsoft.com/presspass/press/1999/Aug99/SeyboldPR.";
+"asp\">Books inside Computers:</a> Software to control who can read books and "
+"documents on a PC."
+msgstr ""
+"<a href=\"http://channels.microsoft.com/presspass/press/1999/Aug99/SeyboldPR.";
+"asp\">KsiÄ
żki w komputerach:</a> oprogramowanie do kontrolowania,
"
+"kto może czytaÄ ksiÄ
żki i dokumenty na komputerze."
+
+#. TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.
+#. type: Content of: <div>
+msgid "*GNUN-SLOT: TRANSLATOR'S NOTES*"
+msgstr " "
+
+#. type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Please send FSF & GNU inquiries to <a href=\"mailto:g...@gnu.org\";><"
+"g...@gnu.org></a>. There are also <a href=\"/contact/\">other ways to "
+"contact</a> the FSF."
+msgstr ""
+"Pytania dotyczÄ
ce GNU i FSF prosimy kierowaÄ na adres <a href="
+"\"mailto:g...@gnu.org\";><g...@gnu.org></a>. IstniejÄ
także <a
href=\"/"
+"contact/contact.html\">inne sposoby skontaktowania siÄ</a> z FSF."
+
+#. type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Please send broken links and other corrections or suggestions to <a href="
+"\"mailto:webmast...@gnu.org\";><webmast...@gnu.org></a>."
+msgstr ""
+"Informacje o niedziaÅajÄ
cych odnoÅnikach oraz inne poprawki (lub "
+"propozycje) prosimy wysyÅaÄ na adres <a href=\"mailto:web-";
+"translat...@gnu.org\"><web-translat...@gnu.org></a>."
+
+#. type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Please see the <a href=\"/server/standards/README.translations.html"
+"\">Translations README</a> for information on coordinating and submitting "
+"translations of this article."
+msgstr ""
+"Aby zapoznaÄ siÄ z informacjami dotyczÄ
cymi tÅumaczenia i "
+"koordynowania tÅumaczeÅ artykuÅów, proszÄ odwiedziÄ stronÄ <a
href=\"/server/"
+"standards/README.translations.html\">tÅumaczeÅ</a>. <br /> Komentarze "
+"odnoÅnie tÅumaczenia polskiego oraz zgÅoszenia dotyczÄ
ce chÄci "
+"wspóÅpracy w tÅumaczeniu prosimy kierowaÄ na adres <a href="
+"\"mailto:www-pl-tr...@gnu.org\";>www-pl-tr...@gnu.org</a>."
+
+#. type: Content of: <div><p>
+msgid "Copyright © 1996, 2002, 2007, 2009, 2010 Richard Stallman"
+msgstr "Copyright © 1996, 2002, 2007, 2009, 2010 Richard Stallman"
+
+#. type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"This page is licensed under a <a rel=\"license\" href=\"http://";
+"creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/\">Creative Commons Attribution-"
+"NoDerivs 3.0 United States License</a>."
+msgstr ""
+"Ten utwór jest dostÄpny na <a rel=\"license\" href=\"http://";
+"creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/deed.pl\">licencji Creative "
+"Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>."
+
+#. TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.
+#. type: Content of: <div><div>
+msgid "*GNUN-SLOT: TRANSLATOR'S CREDITS*"
+msgstr ""
+"TÅumaczenie: Wojciech Kotwica 2003, 2004, 2006, Jan Owoc 2011, Tomasz "
+"WÄgrzanowski 2000."
+
+#. timestamp start
+#. type: Content of: <div><p>
+msgid "Updated:"
+msgstr "Aktualizowane:"
